Akdeniz Üniversitesi’nde aşı çalışmalarını yürüten Ziraat Fakültesi Enzim ve Mikrobiyel Biyoteknoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tarlan Mammedov ve takımı tarafından corona virüsüne karşı hami sprey formunda da kullanılabilecek ilaç ve aşı adayı geliştirildi. “Transient Bitki Ekspresyon Sistemi” ile bir çeşit tütün bitkisi olan Nicotiana Benthamiana’nın yapraklarında üretilen proteini temel alan ilaçla ilgili bilgi veren Mammedov, “Canlı virüsle yapılan testler olumlu sonuçlandı. Büsbütün bitkide üretilerek elde edilen proteinler, Covid-19 virüsünün hücreye girmesini engelliyor” tabirlerini kullandı.
Prof. Dr. Tarlan Mammedov
TEDAVİDE DE KULLANILABİLİR
Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı Biyoteknoloji Enstitüsü Aşı Bilim Konseyi Üyesi olan Mammedov, bitkiden ürettikleri bu proteinlerin hem sprey hemdeenjeksiyon formlarında tedavide kullanılabileceğini belirterek, “Maddi kaynağın bulunması halinde tedavide kullanılacak olan ilaç 4 ay içinde piyasaya sürülebilir” diye konuştu. Tarlan Mammedov,bitkide üretilen bu proteinlerinin esirgeyici özelliğinin yanısıra, koronavirüs tedavisinde de uygulanabileceğini söyledi. Mammedov, “Enjeksiyon olarak üretimi yapılırsa, tedavi gayeli olarak kullanılabilir. Lakin bunun için faz 1 çalışmasının yapılması gerekiyor” sözlerini kullandı.
KİTLER DE KULLANIMA HAZIR
Çalışmalarını aşı, ilaç ve kit olmak üzere 3 ayaklı sürdürdüklerini açıklayan Tarlan Mammedov, kit geliştirilmesinin de muvaffakiyetle sonuçlandığını duyurdu. Mammedov, “Vücudun antikor düzeyini ölçen kitler geliştirdik. Antikor düzeyleri yüksek olursa koronavirüse yakalanma riski daha azdır. Antikor düzeyi az olursa şahısların tekrar corona virüsü hastalığına tutulma riski daha yüksektir. Biz de bu hususla ilgili geliştirdiğimiz kitleri ticari olarak yapılan kitlerle karşılaştırdık ve tahlillerde tıpkı sonuçları elde ettik. Bu kitler hastaların antikor düzeyini ölçmede kullanılabilir” dedi.
AŞIDA FAZ ÇALIŞMALARINA GELİNDİ
Mammedov, kıymetli bir kademe katettikleri aşı çalışmalarında da faz çalışmalarına geçmeye hazır olduklarını söyledi. Protein temelli aşıların başka aşılara nazaran avantajlarına dikkat çeken Prof. Dr. Mammedov, “Protein temelli aşılar koronavirüsün çeşitli mutasyonlarına karşı tesirli. Rekombinant protein temelli birkaç aşı adayı ürettik. Bu aşı adaylarında değerli testleri tamamladık. Hayvan testleri bu antijenlerin farelerde yüksek titreli antikor ürettiğini gösterdi. Bu da bitkide ürettikleri proteinlerin ümit verici bir aşı adayı olduğunu gösteriyor. Bu aşı adaylarının canlı virüslerle testlerini gerçekleştirdik. Canlı virüsün hücreye girmesini yüksek seviyede engellediğini tespit ettik. Maddi dayanak sağlandığı takdirde Faz çalışmalarına geçmeye hazırız” diye konuştu.
Kaynak: Sözcü